COSO İç Kontrol Bütünleşik Çerçevesi, 𝗘𝗧𝗞İ𝗟İ 𝗕İ𝗥 İÇ 𝗞𝗢𝗡𝗧𝗥𝗢𝗟 𝗦İ𝗦𝗧𝗘𝗠İ kurabilmeleri için, kurumlarımıza yardımcı olmak amacıyla geliştirilmiştir.
Etkili bir iç kontrol sistemi, kurum olarak; faaliyetler, raporlama ve uyumla ilgili AMAÇLARIMIZA ulaşamama RİSKLERİNİ kabul edilebilir seviyeye indirir.
Çerçeveye göre, etkili bir iç kontrol sisteminin aşağıda görülen 𝗕𝗘Ş 𝗕İ𝗟𝗘Ş𝗘𝗡İ ve bunlarla bağlantılı olarak, KURUMA ya da yönetim kurulu, yönetim ve diğer personele HİTAP eden 𝟭𝟳 İ𝗟𝗞𝗘𝗦İ var:
𝟭) 𝗞𝗢𝗡𝗧𝗥𝗢𝗟 𝗢𝗥𝗧𝗔𝗠𝗜
1. Dürüstlük ve etik değerlere bağlı olduğunu gösterir
2. Gözetim sorumluluğunu yerine getirir
3. Yapı, yetki ve sorumlulukları oluşturur
4. Yetkinliğe bağlı olduğunu gösterir
5. Hesap verebilirliği uygular
𝟮) 𝗥İ𝗦𝗞 𝗗𝗘Ğ𝗘𝗥𝗟𝗘𝗡𝗗İ𝗥𝗠𝗘
6. Uygun amaçlar belirler
7. Riskleri tanımlar ve analiz eder
8. Hile riskini değerlendirir
9. Önemli değişiklikleri belirler ve analiz eder
𝟯) 𝗞𝗢𝗡𝗧𝗥𝗢𝗟 𝗙𝗔𝗔𝗟İ𝗬𝗘𝗧𝗟𝗘𝗥
10. Kontrol eylemleri seçer ve geliştirir
11. Teknolojiye uygulanacak genel kontrolleri seçer ve geliştirir
12. Politikalar ve prosedürler yoluyla uygular
𝟰) 𝗕İ𝗟𝗚İ 𝗩𝗘 İ𝗟𝗘𝗧İŞİ𝗠
13. İlgili bilgiyi kullanır
14. Kurum içi iletişim kurar
15. Dış taraflarla iletişim kurar
𝟱) İ𝗭𝗟𝗘𝗠𝗘 𝗙𝗔𝗔𝗟İ𝗬𝗘𝗧𝗟𝗘𝗥İ
16. Sürekli ve/veya ayrı değerlendirmeler yapar
17. Yetersizlikleri değerlendirir ve bildirir
Etkili bir iç kontrol sisteminde, iç kontrollerin bu BEŞ BİLEŞENİN ve bunlarla ilgili İLKELERİN, MEVCUT ve İŞLER DURUMDA OLMASI ve beş bileşenin BÜTÜNLEŞİK BİR TARZDA BİRLİKTE İŞLEMESİ gerekiyor.
Çerçevede, bu ilkelerin her birine ilişkin önemli özellikleri
gösteren 89 odak noktası var.
Çerçevenin, iki tane eki var:
Bir tanesi bir iç kontrol sisteminin etkililiğini değerlendirmek
için kullanılabilecek şablonları ve uygulamalı örnekleri gösteriyor.
Diğeri ise, dış finansal raporlama üzerindeki iç kontrollere
ilişkin örnekler ve yaklaşımları sunuyor.
Gördüğüm önemli eksiklerden biri maalesef, kurumlar iç kontrol
sistemlerinin güçlendirilmesi amacıyla çerçeveyi etkin bir şekilde
kullanamıyorlar.
Bunun, çerçeve ve ekleri hakkında yeterince bilgi sahibi
olunmamasından kaynaklandığı inancındayım.
Etkin bir iç kontrol sistemini inşa edebilmek için, bu alanda en yaygın olarak kullanılan COSO çerçevesi ve ekleri hakkında azami derecede bilgi sahibi olmamız uygun olur.
Gerek iç denetçiler gerekse diğer tüm kurum yönetici ve
personeline yönelik olarak ekte detayları görülen seminer içeriğini oluşturdum.
Bir sorunuz olursa bana her zaman ulaşabilirsiniz.
İyi çalışmalar,
Dr. Nazif Burca 