Çok sayıda iç denetim departmanı tarafından halen uygulanan geleneksel dediğimiz sıralı, doğrusal (şelale) yöntemi, gerek denetçiler, gerekse denetimin paydaşları açısında önemli zorluklara, verimsizliklere neden olduğu kanaatindeyim.
Sizler hangilerini yaşadınız bilmiyorum ancak, benim tecrübe ettiğim bazı zorlukları aşağıda ifade ettim:
🔹 Rijit-lineer olması, ya da bir adım bitmeden diğerine geçilememesi nedeniyle yeni öğrenilen risklerin kapsama alınamaması veya alınmasındaki zorluk, geri dönüşün hata ve eksiklik olarak görülmesi.
🔹 Yeni ortaya çıkan, acil risklerin denetim planına alınmasındaki zorluklar, esnek olmayan denetim planları, değişime adaptasyonda zorluk.
🔹 Uzun süren gözden geçirmeler, müşteri tartışmaları, yönetici bilgilendirmeleri vb nedenlerle aylarca süren denetimler.
🔹 Denetim sonunda toptan raporlama, geciken görüş ve aksiyonlar, müşteri açısından sürpriz sonuçlar.
🔹 Müşterilerle kısıtlı iletişim, iş birliği, etkileşim ve şeffaf olmayan çalışma yöntemi.
🔹 Öncelikli olmayan riskler ve kontrollere ayrılan zaman, gereksiz dokümantasyon vb nedenlerle değer katmayan aktiviteler.
🔹 Sadece iç denetçilerden oluşan denetim takımları nedeniyle; müşteri katkısının yeterince sağlanamaması, bilgi alma, sistemlere erişim zorlukları, yetersiz önceliklendirme ve diğer savunma hatları ile sınırlı işbirliği.
🔹 Denetim müşterilerinin şikayetleri (her denetçiyi süreç hakkında ayrı bilgilendirme, işten/süreçten anlamayan denetçi ön yargısı, değer katmayan öneriler, denetçinin bitmeyen istekleri, işinden kalma, sürpriz sonuçlar vb).
🔹 Denetçi şikayetleri (yetersiz bilgi, zamanında gelmeyen bilgi/doküman, erişim yetkisi sınırlamaları/gecikmeleri, uzun süren gözden geçirme süreleri vb).
🔹 Müşteri ile fikir ayrılıkları, önemli/öncelikli ayrışması, bulgu, risk, önerileri ve aksiyonlarda anlaşamama.
🔹 Kompleks denetimlerde, görevdeki ilerlemenin etkin ölçülememesi ve problemli noktaların belirlenmesindeki güçlük.
🔹 Her denetimin katacağı değere odaklanmayı sağlayacak esnek metodoloji yerine, her denetimde aynı metodoloji uygulanması nedeniyle arzu edilen katkıyı sağlayamamak.
🔹 Müşteriye oluşturulacak değerden ziyade, denetimin amacına (kontrollerin etkinliğini değerlendirmek vb) odaklanmak nedeniyle istenilen katkıyı sağlayamamak.
Bu zorlukların bir çaresi olarak; esnek, zaman sınırlı, döngüsel, müşteri ile daha yakın ve iletişim ve iş birliğine imkân veren ve sonuçta doğru uygulandığında müşterilerimize, kurumlarımıza daha fazla değer katabilen çevik metrolojiyi öneriyorum.
Çevik denetime dönüşümün doğru uygulanması çok önemli, aksi takdirde bir yöntemi terk edip diğer bir yönteme geçerken, katacağımız değere odaklanmak yerine, şekil unsurlarıyla mücadele etmek durumunda kalabiliriz.
İç denetim süreçlerinizde çevik dönüşümünüze yardımcı olmamızı isterseniz, here zaman ulaşmanızdan memnun olurum.
Dr. Nazif Burca 